John Ashbery – trzy wiersze (audio)

Czyta Gabriela Czyżewska-Detmer

Koniec świata

Czasami to zajmuje więcej czasu, niż chcieliśmy przeżyć -

z tymi właśnie ludźmi. Czasami jest całkiem ciekawie.

Mogę Ci tylko powiedzieć jak przyhamować nadmiar przypadków.

Życie jest cudne. Gdy czekamy na zajebiste życie.

Kundle i reszta żywych istot

dowodzą pewnie, jakie jest pieskie.

Przyszłość jest niczym duch. Przeszłość -

mówi się - jest mechaniczną kukłą

Nie śmiercią; jedną z jej pomagierów.

Morze w mojej estymie,

to życie błyszczy

całym marzeniem jakie zdoła wchłonąć.

Kiedyś było mnie pełno wszędzie. Kiedyś,

jak dobrze pójdzie, podrepczę jeszcze na plac

kupić woreczek czereśni, pozdrowić starych kolesi.

Odległa farma

Gdzieś tam obcy ktoś w twoją stronę szaleńczo gna,

Bez wytchnienia jest w drodze dzień i noc,

Przez zamiecie i pustynny żar, w ulewach, przesmykami.

Ale czy wie gdzie cię odszukać ma,

Jak ma rozpoznać twoją twarz,

Ofiarować ci ten przyniesiony dar?

Choć nic tu prawie nie rośnie,

Spichrze pękają w szwach,

Worki zbóż spiętrzone pod sam dach.

Słodycz strumieniami spływa i dorodne ryby;

Ptactwo przesłania niebo. Czy wystarczy

Że świeży chleb i sól czeka na stole nocą

Że myślimy o nim niekiedy

Czasami, ale zawsze, zmieszani, niepewni?

Paradoksy i oksymorony

Ten wiersz bada język na elementarnym poziomie.

Spójrz, jak mówi do ciebie. Patrzysz przez okno

Albo tylko udajesz niepokój. Jest twój i nie jest

Mijasz go i on ciebie mija. Tak się wzajem mijacie.

Ten wiersz jest smutny, bo chce być twój, a nie może.

Czym jest elementarny poziom? Jest tym i czymś więcej

Dokładając do całego schematu tej gry. Gry?

Chyba tak, choć uważam grę za coś

Głębszego, ponad wydumany gorset roli -

Jak łaski, udzielanej w letnie nudne dni

Bez uzasadnienia. Bez ograniczeń. I nim zauważysz

Przepada w mgiełce i stukocie maszyny do pisania.

Zagrana jeszcze raz. Myślę, że istniejesz tylko

Żeby mnie w to wciągnąć, na twoim poziomie, by zaraz zniknąć

Albo zmienić punkt widzenia. A ten wiersz

Usadowił mnie wygodnie przy tobie. Ten wiersz - to ty.

przełożył Jerzy Bartonezz

John Ashbery (1927-2017) – amerykański poeta. Obok Franka O'Hary, Kennetha Kocha i Jamesa Schuylera, centralna postać „szkoły nowojorskiej”. Opublikował blisko dwadzieścia książek poetyckich, zdobywając najważniejsze wyróżnienia literackie w Stanach Zjednoczonych (m.in. National Book Award, National Book Critics Circle Award i Nagrodę Pulitzera).