José Watanabe – pięć wierszy

Chorągwie we mgle

Istnieje w porcie starość smutna i nieskończona,

więcej rdzy na molo

i podejrzane bary na nabrzeżu,

gdzie niegdyś stały okazałe domy pośród upartego ziela.

Pewnej nocy, gdy mgła gęsta i mętna

spowijała świat cały, błądziłem po omacku

po deskach molo. Wciąż nastolatek,

być może poszukiwałem radosnego strachu przemijania.

Szukałem rękami poręczy, jej metalowych

łączeń, lin pułapek na kraby

przywiązanych do zardzewiałych knag. Kraby

grasowały nocą w poszukiwaniu resztek wypatroszonych ryb, wnętrzności,

które walały się po morskim dnie

albo owijały niczym węże wokół filarów mola.

Wsłuchiwałem się w delikatne uderzenia fal

o burty małych łodzi,

które skoro świt wypływały zbierać sieci,

przepływając między okrętami wojennymi stacjonującymi w zatoce.

Pies porzucony na dnie łodzi, równie ślepy 

jak ja, skomlał.

Następnie dostrzegłem chorągwie, którymi ktoś, w oddali, machał

we mgle.

Byłem oszołomiony i oniemiały. Żadna uwaga 

o pięknie nie odda prawdy o tych chorągwiach.

O wolności

Dziś rano kupiłem ptaka

jak kupuje się owoc

bukiet kwiatów.

Mówią, że Hokusai kupował ptaki, by je uwolnić

Podobnie Leonardo,

ale mierząc ich impet i kurs lotu.

Możliwe, że w dzieciństwie malowałem ptaki,

lecz nigdy nie odkryłem ich prawdziwego związku z samolotami.

Kusi mnie, by zwrócić ptakowi wolność

oddać mu

jego prawo do śmierci na wietrze.

Zapytają mnie o powody.

Będę czuł się w obowiązku mówić o wolności,

ale moja rodzina, która jest bardzo logiczna

powie, że na zewnątrz, samotnie

na wietrze

zobaczymy, co zrobię.

Moje oko ma swoje racje

Wierzę, że moje oko dysponuje arbitralnym kryterium wyboru.

Oczywiście, że był jakiś pejzaż wokół,

niemożliwe, byśmy byli sami, ona i ja, na falochronie.

Jestem przewidywalny, jak każdy. Mogę więc założyć, że

jeśli była mgła,

powiedziałem: łodzie we mgle mogą być jedynie odbiciami, mirażami,

i wspomniałem o starym haiku Harumiego:

„Pośród mgły

dotykam rozmytej łodzi.

Potem wsiadam”.

Jeśli świeciło słońce, 

robiłem jej zdjęcia dłońmi złożonymi w ramkę i być może ją onieśmieliłem,

mówiąc: zapozuj z piersiami zwróconymi ku wietrze.

Jeśli akurat przelatywały mewy, które ona podziwiała, przypomniałem jej,

że to ptaki drapieżne i że tylko ich odrażający śpiew jest szczery.

Moje oko widziało to wszystko, niczego nie odrzuciło.

Weszliśmy do morza po falochronie z ociosanych skał.

Na wystającej skale uniosła spódnicę

i zanurzyła stopy w wodzie.

Jej nagie uda znalazły wygodne oparcie na kamieniu. 

Było coś szczególnie dziwnego

w kontraście jej białego uda na tle szarej skały

jej udo żyło, jak uśpione zimą zwierzę,

skała zaś była zbyt cielesna i ostateczna.

Chciałem wpisać swój wiersz w cały ten pejzaż,

lecz moje oko, zupełnie arbitralnie, wykluczyło go,

i powraca jedynie z obsesyjną precyzją

do tego pięknego i skrajnego problemu faktur:

udo

na tle skały.

Sola

Jestem

szarością na tle szarości. Moje życie

polega na nieustannym naśladowaniu

barwy piasku, 

lecz ta wyrafinowana sztuczka,

która pozwala mi pożywiać się i oszukiwać wrogów,

doprowadziła do deformacji. Utraciłam symetrię,

będącą udziałem pięknych zwierząt, me oczy

i nozdrza

przesunęły się na jedną stronę. Jestem

niewidzialnym potworkiem

spoczywającym zawsze na dnie morza. 

Krótkie sardele, gdy mnie mijają,

wierzą, że pochłania je poruszenie piasku,

a wielkie drapieżniki muskają mnie, nie dostrzegając

mego przestrachu. Strach zawsze będzie krążył w mym ciele

niczym druga krew. Niewiele mam ciała. Jestem

zlepkiem organów zakopanych w piasku,

a niewidoczne krawędzie mego ciała

pozostają blisko. 

Czasem śnię, że pęcznieję 

i faluję jak równina, spokojna, nieustraszona, większa

niż najwięksi. Jestem wtedy

całym piaskiem, całym rozległym dnem morskim.

Mistrz kung fu

Ciało stare, ale zahartowane do walki

budzi się wcześnie i tańczy

na piaszczystych plażach Barranco

Porusza się, jakby kreślił

starożytne znaki, z taką gracją, a 

mimo to zadaje rany, szukając śmiertelnego

punktu

swojego przeciwnika, nie powietrza, lecz tego niewidzialnego

od tysiąca lat.

Jego przeciwnik atakuje z zaciętością dzikich

zwierząt,

a mistrz powtarza ruchy

całym ciałem: tygrys, orzeł czy wąż następują po sobie

w nieskończonej choreografii

uników i kontrataków. 

Żaden nigdy nie zwycięża, ani ten, ani tamten,

by jutro ponownie stanąć twarzą w twarz. 

— Zakładasz, że wierzę w istnienie swego przeciwnika,

gdy tańczę — powiedział mi mistrz.

I zaprzecza, bardzo po chińsku, dodając tylko: to on sprawia, że tańczę.

z hiszpańskiego przełożył Adrian Krysiak

José Watanabe (1945–2007) – peruwiański poeta i scenarzysta, przedstawiciel niezwykle istotnego w historii peruwiańskiej poezji pokolenia, które debiutowało w latach 70. XX wieku.